İZEL G. ÖZKAN, Klinik Psikolog
Ebeveynler Çocuklara Cinselliği Nasıl Anlatabilir, Soruları Nasıl Cevaplayabilir?
Çocuklara cinsel eğitim verirken gözetilmesi gereken bazı hususlar vardır:
• Genital bölgeler biyolojik isimleriyle öğretilmelidir.
• Hem anne hem de baba kız çocuk, erkek çocuk ayrımı yapmadan cinsellik hakkında çocukla konuşabilmeli ve çocuğun sorularını yanıtlayabilmelidir.
• Bu konu hakkında yazılmış kitaplardan ve çocuklar için çizilmiş görsellerden (kız-erkek vücutlarının resmi, bebeğin nasıl dünyaya geldiğini anlatan resimler gibi) faydalanmak, çocuk için daha açıklayıcı olacaktır.
• Cinsellik hakkında bilgi verirken basit ve sade cümleler, ifadeler kullanılmalıdır. (örneğin; 5 yaşındaki çocuğunuza doğumu anlatırken, ‘’bebek anne karnında sıcak ve güvenli bir kesenin içindedir ve zamanı geldiğinde annenin vajinasından bir doktor yardımıyla dışarı çıkar’’ diyebilirsiniz.)
• Bu konuyu konuşabileceğiniz özel fırsatları kollayarak, çocuğun merakı doğrultusunda açıklama yapabilirsiniz. (örneğin; çevrenizden biri doğum yaptığı zaman)
Bunlardan daha da önemlisi, ebeveynlerin cinsellik konusunda kendi tutumlarını keşfetmesi ve bu konuyu konuşmaya ne kadar hazır olduğudur. Yani ne kadar genital bölgelerin biyolojik isimlerini kullanırsanız kullanın, anlatırken utana sıkıla anlatıyor, konu bir an önce kapansın diye uğraşıyorsanız, çocuğunuzun bu konuyu bir daha sizinle konuşmak istememesi veya konuşurken zorlanması olasılığı artacaktır. Eğer cinsellik konusunda çocuğunuzla konuşmak sizin için de zor geliyorsa, çocuğunuza bu konuda açık davranarak, şu anda bu konuyu konuşmaya hazır olmadığınızı ama mümkün olan en kısa zamanda bu konuyu ele alabileceğinizi söyleyerek, hazır olduğunuz zamana kadar beklemesini isteyebilirsiniz. Çocuğun hem güvenini sarsmamak hem de çocuğu beklettiğiniz süre zarfında başka kaynaklara yönelmesini engellemek adına bu süreyi çok uzatmamanız daha sağlıklı olacaktır.
Yapılan bazı araştırmalarda, ebeveynlerin zamanı geldiğinde çocukla cinsellik hakkında konuşmasının, gelişim aşamasına uygun, doğru bilgi vermesi ile çocuğun ergenlikte ve yetişkin yaşamındaki sağlıklı cinsel davranışlarının (örneğin; kondom kullanımının önemini bilmesi) ilişkili olduğu bulunmuştur (Leland & Bahrt, 1993) . Yaygın kanının aksine, çocuklarla cinsellik hakkında konuşmak onları bunu bir an önce denemeye yönlendirmez aksine cinsel ilişkiyi gelişimsel ve sosyal açıdan yaşamaya hazır olduğu yaşa erteleme olasılığını arttırır.(Diiorio, Pluhar, Belcher, 2003) Son olarak, cinsellik her yaştan birey için hayatın önemli bir parçasıdır ve psikolojik sağlığın korunmasında rol oynar. Bu sebeple, verilen cinsel eğitimin çocuğun gelişiminin bir parçası olarak görülmesi gerekir.
Ebeveynlere Önerilen Kaynaklar:
1. Semerci, B. (2008). Çocuklarımızla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşmalı?.İstanbul: Alfa Yayıncılık.
2. Uçar, H. (2008). Çocuk Cinsel Eğitimi. İstanbul:Duvar Yayınları
3. Barraj, Mahfouz, B. (2017). Kırmızı Çizgi. İstanbul: Erdem Çocuk Yayınevi
