İZEL G. ÖZKAN, Klinik Psikolog
Ebeveynler yemek yedirmeyi, çocuk yetiştirmenin en önemli parçası sanabiliyorlar.İyi ebeveyn olmayı, çocuğu sadece fiziksel olarak doyurmakla ilişkilendirebiliyorlar. Oysa ebeveynlik çocuğun bedensel olduğu kadar duygusal, sosyal ve zihinsel gelişimini desteklemek, fiziksel güvenliği kadar duygusal güvenliğini korumak, yakın ve karşılıklı bir ilişki kurmak anlamına geliyor.
Kendilerini sakinleştirmekte başarılı olamayan ebeveynlerin, çocukları sakinleştirmek için yiyeceği kullandıkları biliniyor*. Çocuk yemedikçe, daha doğrusu ebeveynin istediği kadar yemedikçe, yetişkinler pek de işe yaramayan yöntemler geliştiriyor. Örneğin, kaşıkla çocuğun peşinden koşturan öfkeli, çaresiz ebeveynler hemen hepimizin aklında canlanıyor. Bu noktada, akla önemli bir soru geliyor; “sorun çocukta mı, ebeveynlerde mi?”
• Durumu doğru tespit etmeye çalışın: Temel olarak, çocuk fiziksel olarak büyüyorsa, yeterince besleniyor demektir. Bu durumda, çocuğun yedikleri size neden yeterli gelmiyor, beklentileriniz neler, neler hissediyorsunuz, anlamaya çalışmanız önemlidir.
• Sorunun nedenini anlamaya çalışın: Çocuğun yemek ile kurduğu ilişkinin nasıl değiştiğini gözlemlemek gerekir. Örneğin; “çocuğun yemek yediği saatler mi değişti?”, “severek yediği bir yiyeceği şu an yemek istemiyor mu?”, “ebeveynleriyle farklı, dışarıda farklı mı?” gibi noktaları takip etmek, problemin kaynağını bulmayı ve çözüm üretmeyi kolaylaştırabilir.
• Çocuğun doyma hissine güvenin: Ebeveynlerin, çocuğun “doydum” beyanına, kendi bedeniyle ilişkisine saygı göstermeleri gerekir. Doyan bir çocuğa ‘’bir kaşık daha ye, hatırım için ye’’ diyerek ısrar etmek, zorla yedirmeye çalışmak, kaşıkla arkasından koşmak,çocuk istismarıdır. Çocuk tarafından bedenine, ruhuna yapılan bir işkence gibi algılanabilir.
• Çocuğa seçenekler sunun: Çocuğun evde halihazırda pişen yemekler arasından bir seçim yapması istenebilir. Bütün yemekleri reddetmesi durumunda, çocuğun istediği yiyeceklerin pişirilmesi sürdürülebilir bir yöntem değildir. Çocuk acıktığında yemek yiyebilir.
Unutulmamalıdır ki, ortaya çıkan sağlıksız yeme tutumlarının temeli erken çocuklukta yemekle kurulan ilişkiyle, ebeveyn tutumlarıyla yakından ilgilidir**.
Çocukların yemekle, bedenleriyle ve kendileriyle sağlıklı bir ilişki kurması dileğiyle…
*Tan, C. C.,&Holub, S. C. (2015). Emotion regulation feeding practices link parents’ emotional eating to children’s emotional eating: A moderated mediation study. Journal of Pediatric Psychology, 40(7), 657-663.
*Bademci, Ö. (2009). Bebeklerde ve Çocuklarda Yeme ve Uyku Bozuklukları. İstanbul: Turkuaz.
**Hardman, C. A., Christiansen, P., & Wilkinson, L. L. (2016). Using food to soothe: Maternal attachment anxiety is associated with child emotional eating. Appetite, 99, 91-96.
